ตะขาบหางไหม! สัตว์ร้อยขาผู้เชี่ยวชาญในการพรางตัวและล่าเหยื่ออย่างเงียบเชียบ
ตะขาบ เป็นสัตว์ที่มีอายุเก่าแก่ยาวนานมาก โดยมีการปรากฏอยู่ในบันทึกฟอสซิลมาตั้งแต่ยุคดีโวเนียน ซึ่งเป็นสมัยก่อนไดโนเสาร์เสียอีก! พวกมันเป็นสมาชิกตระกูล Arachnida เช่นเดียวกับแมงมุมและไร แต่ต่างกันที่ตะขาบมีลำตัวยาวแบน และขาทั้งหมด 14-177 คู่ ขึ้นอยู่กับชนิด
ตะขาบส่วนใหญ่ชอบอาศัยในพื้นที่ชื้นแฉะซึ่งปกคลุมไปด้วยใบไม้แห้งหรือหิน
พวกมันเป็นสัตว์กินเนื้อที่เก่งกาจในการล่าเหยื่อ ซึ่งมักจะเป็นแมลง ตัวอ่อนของแมลง หรือสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็กอื่นๆ
ลักษณะเด่นของตะขาบ
-
ลำตัวแบนยาว: ลำตัวของตะขาบถูกแบ่งออกเป็นส่วนๆ ที่เรียกว่า “Segments” และแต่ละ segments จะมีขาคู่หนึ่ง หรือมากกว่านั้นในบางชนิด
-
จำนวนขาที่มากมาย: จำนวนขามีตั้งแต่ 14 ถึง 177 คู่ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ทำให้ตะขาบสามารถเคลื่อนไหวได้อย่างรวดเร็วและคล่องแคล่ว
-
สีสันและลวดลาย: ตะขาบมีสีสันและลวดลายที่หลากหลายตั้งแต่สีน้ำตาลอมแดง, สีดำ, จนถึงสีเหลือง
-
หนีบขนาดเล็ก: ตะขาบส่วนใหญ่มีหนีบขนาดเล็กที่อยู่ด้านหน้าลำตัว ซึ่งใช้สำหรับจับเหยื่อ และฉีดพิษ
วิถีชีวิตของตะขาบ
ตะขาบเป็นสัตว์ nocturnal หมายความว่าพวกมันจะออกหากินในเวลากลางคืน พวกมันอาศัยอยู่ในสถานที่ที่มีความชื้นสูง เช่น ใต้ก้อนหิน, กอไม้, รังนก, หรือแม้แต่ภายในบ้าน
เมื่อตะขาบได้เหยื่อแล้ว มันจะใช้หนีบจับเหยื่อและฉีดพิษเข้าไปเพื่อทำให้เหยื่อชาและล้มลง พวกมันไม่ใช่สัตว์ที่ดุร้าย แต่ถ้าถูกขู่เข็ญหรือรู้สึกคุกคาม พวกมันก็อาจจะกัด
ตะขาบกับมนุษย์
ตะขาบส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์และมักจะหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับเรา
พิษของตะขาบที่พบในประเทศไทยนั้นไม่ได้รุนแรงมากนัก ถ้าถูกกัด อาจมีอาการปวด, คัน, บวม และแดงบริเวณที่ถูกกัด
หากได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม ก็จะหายได้เอง
**
ตารางเปรียบเทียบสายพันธุ์ตะขาบในไทย
สายพันธุ์ | จำนวนขา | สีสัน | สถานที่อาศัย |
---|---|---|---|
Scolopendra subspinipes | 21-23 คู่ | น้ำตาลอมแดง | ป่า, ต้นไม้ |
Ethmostigmus rubripes | 29-37 คู่ | สีดำ | โคลน, แหล่งน้ำ |
ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจเกี่ยวกับตะขาบ!
- ตะขาบสามารถอยู่รอดได้ในสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้งและไม่มีอาหารเป็นเวลานาน
- พวกมันมีอายุยืนยาวกว่าแมงมุม โดยอาจจะอยู่นานถึง 5-6 ปี
- ตะขาบบางชนิด เช่น Scolopendra gigantea มีขนาดใหญ่มาก โดยสามารถยาวได้ถึง 30 ซม.!
ตะขาบเป็นสัตว์ที่มีความหลากหลายและน่าสนใจ
การศึกษาวิถีชีวิตของพวกมันช่วยให้เราเข้าใจระบบนิเวศน์ได้ดีขึ้น และทำให้เรารู้ว่าแม้สัตว์ที่ดูน่ากลัวอย่างตะขาบ ก็มีความสำคัญต่อธรรมชาติ